In 2004 begon Eric Sanders in zijn eentje met het geven van rijlessen. Nu in 2022 is Procentrum een internationaal opererend bedrijf met tientallen werknemers die naast rijopleidingen ook andere diensten aanbieden om Nederland, en de rest van de wereld, een beetje veiliger te maken.
Door Jan Louwers
Hallo Eric, fijn om hier op bezoek te zijn bij Procentrum. Wat doen jullie hier?
‘Wij zijn een civiel opleidingsinstituut, waarvan de producten die wij opleveren bedoeld zijn voor de overheid of de semi-overheid. Organisaties die bijdragen aan de maatschappelijke veiligheid. Wij verzorgen opleidingen, trainingen en daarnaast hebben we nog een verkoopafdeling van allerlei producten, waarvan er een aantal door ons zelf zijn ontwikkeld.’
Jullie verzorgen opleidingen alleen voor de overheid. Waarom verzorgt de overheid de opleidingen niet allemaal zelf, intern?
‘In het verre verleden organiseerde de overheid inderdaad zelf intern haar opleidingen. Eigen bedrijfsscholen, zoals de Politieacademie en de Brandweeracademie deden allemaal hun eigen ding. Maar in de loop der jaren werd door vergrijzing en uitstroom van personeel de kennis verwaterd, terwijl door de instroom van nieuwe mensen de behoefte aan opleidingen alleen maar toenam. Ik ben zelf oud-politieman, ruim 20 jaar ervaring in het veld. Ik heb verschillende dingen gedaan en ben uiteindelijk terechtgekomen bij een bijzondere eenheid, het arrestatieteam. Daar ben ik instructie gaan geven in de rijopleidingen. We merkten toen al dat onze mensen moesten wachten tot ze in aanmerking kwamen voor een rijopleiding. Dat was best wel bijzonder. In de regio Zuid-Nederland dienden we binnen één uur inzetbaar zijn, daarbij verplaatsten we ons regelmatig met onherkenbare voertuigen snel door het verkeer. Het was dus wel belangrijk om onze mensen bekwaam te maken om dit veilig te doen. De Politieacademie deed zijn best, maar kon die opleiding niet binnen korte termijn realiseren. En toen heb ik zelf maar een rijopleiding intern opgezet, dat was best succesvol. Daarna kwamen er ook aanvragen van anderen.’
Dus je was toen vooral bezig met het oplossen van een probleem, niet met het opstarten van een eigen bedrijf?
‘Nee, totaal niet! Als iemand dat op dat moment tegen me had gezegd, dat ik een eigen bedrijf zou moeten opzetten, dan had ik naar mijn voorhoofd gewezen. Ik was politieagent in hart en nieren. Zo voel ik dat nog steeds trouwens. Ik sta nu buiten de organisatie, maar ik werk nog steeds voor de Politie. Ik voel me diep verbonden met de Politie en andere hulpverleners, waar zij voor staan.’
“Ik was politieagent in hart en nieren!”
Maar hoe is de start van Procentrum dan verlopen?
‘In 2004 ben ik begonnen met rijopleidingen ook buiten de Politie aan te bieden, als particulier. Ik was nog steeds werkzaam bij de Politie. Ik deed dat met toestemming van de Korpsleiding. Maar dat werd al snel steeds groter, dus toen werd ik gedwongen om een keuze te maken. Wat moet ik nu gaan doen? Ik voel me als een vis in het water in de politieorganisatie. Ik leef een spannend jongensboek als lid van een arrestatieteam, je doet alleen maar leuke, spannende dingen. Je zit in het hoogste geweldsspectrum van de Nederlandse Politie. En je wordt goed ondersteund met het beste materiaal, de beste auto’s, helikopters, boten, verzin het maar! Echter, het heeft ook wel een weerslag gehad op mijn privéleven. ‘Arrestatieteam’ wordt ook wel eens ‘alimentatieteam’ genoemd. Het heeft impact op je gezinsleven en je relatie. In mijn tijd leefde je met de semafoon, je kon altijd een oproep krijgen. En criminele activiteiten vinden meestal nou eenmaal niet plaats tijdens kantooruren. Dus vaak waren we in de nachtelijke uren op pad. Werkweken van 90 uur waren niet ongebruikelijk. Op een gegeven moment zei mijn vrouw: ‘Of je kiest voor je werk, of je kiest voor mij’. Ik heb voor het laatste gekozen.’
“Werkweken van 90 uur waren niet ongebruikelijk in het arrestatieteam.”
‘Ik had gelukkig een alternatief, ik wist dat er werk was. En ik heb de stap gewaagd, ik ben buiten de politieorganisatie gaan kijken. Ik was geen ondernemer, maar ben door schade en schande wijzer geworden. Ik ben heel klein begonnen, in mijn eentje, met een koffertje met kennis. De Politie was mijn eerste opdrachtgever, daar kwam al snel Defensie bij. Ik begon met rijopleidingen, maar er kwamen ook steeds meer andere dingen bij. Ik kreeg bijvoorbeeld de vraag: ‘Jij hebt toch ook verstand van arrestaties?’ En zo gingen we stap voor stap vooruit.
‘Oorspronkelijk deden ik en mijn collega’s alleen maar opleidingen, maar we hebben nu ook eigen producten die we aanbieden. Tijdens de tactische opleidingen kom je dingen tegen die ontbreken. Bijvoorbeeld je hebt een zaklamp nodig, een schild, kogelwerend vest. Wij kochten die spullen zelf in voor de trainingen, we zochten naar het beste wat er in de markt beschikbaar was. De teams die we trainden, wilden dan ook graag de spullen die ze bij de trainingen gebruikten in de praktijk hebben. Uiteindelijk hebben we de knoop doorgehakt en zijn we zelf producten gaan verkopen. Maar hier intern is een heldere regel: opleidingen en verkoop van producten, daar staat een muur tussen. Het is een doodzonde om tijdens een opleiding te praten over materialen die wij aanbieden. Dat doen we gewoon niet. Het initiatief om meer van een product te weten te komen, moet van de klant komen.’
Eerst werkte je in een arrestatieteam, dat voelde al als een speeltuin. En nu ben je ondernemer, waar je ook veel verschillende dingen mag doen, die uitdagend zijn. Voel jij die overeenkomsten?
‘Het is nog steeds topsport. Zowel bij het arrestatiesteam als nu als ondernemer. Alleen gaat het nu niet om mensenlevens. Je moet iedere dag het beste uit jezelf halen. Dat geldt ook voor mijn collega’s. Iedereen bij Procentrum heeft een achtergrond bij Politie en/of Defensie. We delen allemaal hetzelfde DNA, dat maakt ons bedrijf. We doen het als team.’
Hoe zou je je eigen leiderschapsstijl willen typeren?
‘Dat is een leerproces geweest. Het zijn allemaal alfamannetjes hier. Gedreven en resultaatgericht. Je wilt altijd winnen. Toen ik alleen was deed ik alles zelf, niemand deed het beter dan ik. Maar toen we gingen groeien moesten we het samen doen. Mensen het vertrouwen geven, delegeren. En dan kom je erachter dat als je de juiste mensen om je heen verzamelt je minder gaat uitvoeren en meer gaat begeleiden en richting geven. Inspireren, maar dat vind ik een raar woord. En dan kan het gebeuren dat anderen wellicht een taak net zo goed of zelfs beter uitvoeren dan dat je het zelf zou doen. Als je dat accepteert, wordt het steeds makkelijker en kun je weer doorgroeien.’
Wat geeft je de meeste voldoening nu bij je werk?
‘Waardering uit het werkveld. Dat wij iedere week van onze klanten horen dat het werk dat wij doen bijdraagt aan de veiligheid van de mensen op straat. Dat de mensen die wij opleiden veiliger en beter hun werk kunnen doen. Dat is de grote motivator.’
“De grote motivator is dat de mensen die wij opleiden veiliger en beter hun werk kunnen doen.”
Even inzoomen op een van jullie activiteiten: de rijopleiding. Je bent in je eentje begonnen. Hoe is dat uitgegroeid?
‘We hebben inmiddels twintig lesvoertuigen in verschillende uitvoeringen, een motor, een vrachtwagen, en inmiddels ook een elektrisch voertuig. De parkeerplaats staat hier vol. Het team bestaat uit ongeveer 25 instructeurs. We werken voor alle overheidsdiensten die met blauw licht mogen rijden.’
Zijn er eigenlijk meer aanbieders van rijopleidingen?
‘Ja, maar er zijn grote verschillen in de inhoud en kwaliteit van de opleidingen. Certificering is hierbij heel belangrijk, anders krijg je wildgroei. Je moet eenduidigheid hebben. In het jaar 2016 heeft de overheid ervoor gekozen om het aanbod van rijopleidingen aan de markt over te laten. De overtuiging was dat de organisaties die rijopleidingen wilde afnemen wel zouden kiezen voor kwaliteit. Maar daar geloof ik niet in. Er wordt vaak gekozen voor de prijs. Nu we een paar jaar verder zijn zien we dat inderdaad prijs de beslissende factor is. Niet de beste aanbieder wint, maar de goedkoopste. We zien uitzendbureaus die inschrijven op een aanbesteding die helemaal geen instructeurs hebben. Als ze de aanbesteding gewonnen hebben, gaan ze op zoek naar de mensen. Daar zit helemaal geen kwaliteit achter.’
Maar die instructeurs zijn toch wel gekwalificeerd?
‘Die kwalificatie laat te wensen over. Je moet ervoor zorgen dat de lat voor de instructeur hoog ligt. Je gaat mensen opleiden die in bijzondere situaties bijzondere dingen moeten doen. Dan mag je ook van de docent verwachten dat hij heel ver boven de stof staat. Maar nu is de praktijk dat je als instructeur voor de speciale rijopleiding de basisopleiding tot rijinstructeur moet hebben. Dat betekent dus dat je 18-jarigen op kunt leiden. En daarnaast moet je het examen voor rijinstructeur OGS (Optische en Geluidsignalen) met goed gevolg afleggen waarin jij kunt laten zien dat je met een voertuig met zwaailichten door het verkeer kunt verplaatsen. Maar dat is volgens ons niet voldoende. Het is belangrijk dat je bij de instructie leert hoe je omgaat met dingen waarmee je op de weg geconfronteerd kunt worden. Die instructie zit er bij veel opleidingen die andere partijen aanbieden niet in. De overheid vindt dat instructeurs met de basisopleiding tot rijinstructeur voldoende vaardigheden hebben, maar daar zijn wij het dus niet mee eens. Deze instructeurs hebben niet aangetoond dat ze zich met hoge snelheid door het verkeer kunnen verplaatsen. Hoe moet je door rood rijden? Inhalen of tegen het verkeer in rijden? Dat vraagt opleiding. Wij doen dat hier intern, we leiden onze instructeur helemaal zelf op. Ze moeten wel beschikken over de basisopleiding tot rijinstructeur. Onze opleiding duurt vervolgens tussen de zes en negen maanden, we nemen de leerlingen in dienst gedurende deze periode. Dat is het traject dat wij als Procentrum volgen. Bij veel andere aanbieders is dat niet het geval. Doordat het examen zo laag gekwalificeerd is, is die uitgebreide opleiding helemaal niet nodig. Er zijn partijen die de opleiding in twee dagen aanbieden. Dit is een veiligheidsrisico. En dat is nog steeds de praktijk van vandaag!’
Er zijn toch nog wel steeds partijen in de markt die kwaliteit weten te waarderen?
‘Ja, gelukkig wel, de partijen waar wij voor werken zijn het grootste gedeelte van de markt. Maar het is wel zorgelijk dat bij bijvoorbeeld Defensie vaak gekozen wordt voor de veel goedkopere rijopleidingen. Dat kan ervoor zorgen dat de kwaliteit van de rijopleiding minder is. Soms is de opleiding dankzij de kwaliteit van de instructeur op voldoende niveau, maar niet dankzij de kwaliteit van het instituut die de opleiding verzorgt. Dat is een belangrijk verschil. Je moet solide vorm kunnen geven aan opleidingen, dat is nu niet het geval.’
Tot slot, kun je nog herinneren dat je bij de Politie startte? Waarom wilde je dat toen?
‘Als kind wilde ik al politieagent of militair worden, mijn ouders hoorden dat altijd van mij. Ik denk dat ik een sterk ontwikkeld rechtvaardigheidsgevoel heb. Wellicht had ik dan ook journalist kunnen worden, maar het werd dus Politie!’
Wat doet Procentrum?
- Rijopleidingen
- Tactische opleidingen: observatie, volgen, aanhouding, conflicthantering, omgaan met geweld
- Verkoop van bestaande producten
- Eigen producten ontwikkelen en verkopen