De jaarverantwoording 2022 is gepubliceerd. Het was ‘opnieuw een bewogen jaar’. Wat bezorgdheid is er ook, want de politie kwam vaker tegenover burgers te staan. En de korpschef ziet maatschappelijke onrust op meerdere terreinen. Is het ooit anders geweest?
‘Pats, pats, pats, je dondert er maar door! Zoo wordt de rust door ons bewaard, waar anders zijn wij voor? Pats, pats, pats, je hakt er maar op in, zoo ranselen wij de burgerij heel opgeruimd van zin!’ Aldus agent Foezel, Amsterdam 1891. Een rijmpje over de politie.
Ook nu is het soms ‘pats pats’ bij demonstraties en verontwaardiging zodra de politie een geweldsmiddel inzet. En toch… Het CBS publiceerde onlangs de vertrouwenscijfers 2022, waarin 77 procent van de 15-plussers aangaf vertrouwen te hebben in de politie. Dat is hoog. Alleen de gezondheidszorg scoorde iets beter.
Politie versus burger?
Hoe zit dat toch met die verhouding politie-burgers? Nou zo, bijvoorbeeld. ‘Op de straat is de politie de eerste vertegenwoordiger van de overheid die zij tegenkomen. En zo worden politieke problemen tot problemen voor de politie,’ aldus de korpschef. Ook is de ontmoeting tussen politie en burger in de meeste gevallen niet in het voordeel van de laatste. Een boete heb je snel te pakken. ‘Ach, ga toch boeven vangen’, is dan de klassieke reactie. Politiehulp heb je na ongeval of misdrijf (gelukkig) wat minder vaak nodig. En dan is er nog de afspiegeling van de samenleving binnen het politieapparaat. Een schandaal in de vorm van discriminatie of grensoverschrijdend is koren op de molen van de media en daarmee de publieke opinie.
Helpende hand
Van de 15-plussers heeft 23 procent, bijna een kwart, geen vertrouwen in de politie. Ook dat is hoog. Het is zeer waarschijnlijk dat velen van hen echter een andere mening zullen hebben, zodra zij politiehulp hebben gekregen. ‘Pats, pats, pats, je dondert er maar door!’ is niet langer de stijl van optreden. De arm van de wet biedt meer dan vroeger een helpende hand. Ik schrijf dit uit ervaring. En vertrouw op blauw.