De politie staat steeds verder van de bevolking af. Tenminste, dat zegt onderzoeker Ivo van Duijneveldt. Wat gaat er mis?
We bewegen naar een justitiële politie met meer repressief optreden en meer controle. Geen politie dus die midden in de samenleving staat – zoals vroeger ook de politiebureaus – maar die naar de periferie is verbannen. Wat natuurlijk compleet in contrast is met de idealen van de politie zelf.
In zijn proefschrift aan de Radboud Universiteit beschrijft Van Duijneveldt hoe de politie in de jaren zestig meer probeerde te integreren in de maatschappij. Dit was een reactie op de gezagscrisis van die tijd, toen gewelddadige confrontaties tussen politie en publiek plaatsvonden. Critici, zowel binnen als buiten de politie, vroegen zich toen af of de politie de samenleving moest dienen of enkel de wil van de overheid moest handhaven.
Een nieuwe generatie politieleiders ontwikkelde daarop een visie waarin integratie centraal stond. Politiemensen moesten actief werken aan de acceptatie van hun optreden en dichtbij de mensen hun werk doen. Dit model van maatschappelijke integratie blijkt nog steeds invloedrijk, maar Van Duijneveldt constateert een omgekeerde ontwikkeling. Sinds de nationale politie werd gevormd in 2013, zijn bijvoorbeeld veel politiebureaus gesloten, waardoor de politie verder van de mensen af staat. En hoe vaak zien we nog een wijkagent?
Naast deze fysieke afstand ziet Van Duijneveldt ook een verschuiving in de rolopvatting van de politie, met meer nadruk op criminaliteitsbestrijding. De maatschappelijke functie van de politie, zoals hulpverlening en sociale problematiek in de wijken, krijgt te weinig aandacht. Om deze taken goed uit te voeren, moet de politie weten wat er in de samenleving speelt en contact onderhouden met alle lagen van de bevolking.
Van Duijneveldt uit zijn bezorgdheid over de toekomst, waar technologische ontwikkelingen zoals big data en kunstmatige intelligentie de politie verder kunnen verwijderen van de burgers. Hij pleit er dan ook voor om weer te gaan nadenken over wat voor soort politie we willen: een die controleert of een die de samenleving dient?
Bron: binnenlandsbestuur.nl