‘Ik ben het geweld tegen agenten spuugzat.’ ‘Het is echt wachten tot de eerste dode valt.’ ‘We zullen er als samenleving een prijs voor betalen.’ Drie uitspraken in één week tijd, alle over toezicht en handhaving. Wat is het verhaal?
Jan Struijs van de Nederlandse Politiebond (NPB) is het geweld tegen agenten zat. Hij sprak op de vaste kamercommissie voor Justitie en Veiligheid. Richard Gerrits, voorzitter van BOA ACP, vreest voor de veiligheid van boa’s. Henk van Essen, korpschef Nationale Politie, weet dat we een prijs gaan betalen voor de afwezigheid van toezicht en handhaving in de grote steden.
Het gaat hierom. Lokale basisteams van de politie zijn uitgehold. Agenten zijn onvoldoende aanwezig in de wijken en hebben geen zicht en grip meer op structurele problemen. Boa’s nemen hun plaats in, maar kunnen bij gebrek aan onder andere geweldsmiddelen niet voldoende optreden. Het uniform geeft minder gezag. Agenten en boa’s krijgen zo steeds meer mentaal en fysiek geweld te verduren, wat hun kwetsbaarheid vergroot en uitval veroorzaakt. In de wijken klimmen jongeren intussen sneller dan ooit op als beroepscrimineel. Ze zijn de soldaten en toekomstige leiders van de zware criminaliteit. ‘Repressie zonder preventie is eindeloos,’ weet Andy Kraag, hoofd van de Landelijke Recherche en boegbeeld in de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit.
‘Wij staan in de vuurlinie van de maatschappij,’ aldus Richard Gerrits. ‘We hebben in feite de politietaak op straat overgenomen.’ Boa’s staan in die vuurlinie omdat het Rijk al jaren de politieorganisatie en politiemensen verwaarloost. ‘Verwaarloosde organisatie’, ‘personeelszorg niet op orde’, ‘te weinig erkenning en waardering’ zeggen de rapporten aan de Tweede Kamer. En nu verwaarloost het Rijk ook de boa’s en laat ze machteloos in de vuurlinie staan. ‘Het niet tijdig en soms onvoldoende investeren in beschermende middelen of geweldsuitrusting geeft de politiemensen een verlaten gevoel,’ aldus Struijs. Wat geldt voor de agenten, geldt ook voor de boa’s. En straks voor de hele samenleving.