Illegaal de grens over

Dit artikel is eerder verschenen in de Militaire Courant, editie september 2020.

De Koninklijke Marechaussee is het onderdeel binnen de krijgsmacht (dat verder bestaat uit de Landmacht, Luchtmacht en Marine) dat onder andere belast is met grenscontrole van personen en het bestrijden van vormen van grensgerelateerde criminaliteit op vliegvelden, zeehavens, langs de kust en de landsgrens. De Militaire Courant besteedt voor het eerst groot aandacht aan dit krijgsmachtonderdeel en mocht aanwezig zijn bij een controle Mobiel Toezicht Veiligheid (MTV) van Brigade Oostgrens-Midden aan de Nederlands-Duitse grens. 

Door Mireille Bregman en Niels Roelen 

Op aanwijzing van een wachtmeester van de Koninklijke Marechaussee zetten we de auto’s strak langs de vangrail in de parkeerhaven langs de A12 bij Beek. Voor ons staat een grote blauwe oplegger die dienst doet als mobiel bureau en commandopost. Terwijl de marechaussee een aantal pilonen achter onze auto’s zet, komt adjudant-onderofficier Marvin aangelopen. 
‘Jullie zijn te laat,’ zegt hij. Om half elf hadden we afgesproken en we zijn, zoals militairen het graag zien, keurig vijf minuten te vroeg. ‘We hebben net een man uit een Flixbus naar de brigade afgevoerd, op verdenking van het overtreden van de Opiumwet. Bij de controle van de documenten viel de man op door zijn gedrag, de spanning in zijn lichaam en de manier waarop hij zijn eigen tas voor ons probeerde weg te moffelen. Soft- en harddrugs. Het zou weleens het enige incident van de dag kunnen zijn.’  
Een Flixbus, begrijp ik (Niels) tussen de regels door, is een touringcar die je voor weinig geld door Europa pendelt naar de toeristische steden. Ze worden ook vaak gebruikt voor illegale migratie. Het is warm genoeg om in niet meer dan een jeans en T-shirt buiten te staan, maar in mijn hoofd heb ik het beeld van een bus vol vijfenzestigplussers stiekem op weg naar de kerstmarkt in Duitsland. 

Een auto wordt doorzocht op belastend materiaal (komt niet voor in deze reportage). Beeld: Defensie

Nadat hij een volgend voertuig de parkeerplaats op geleid heeft, draait een marechaussee behendig zijn motor en rijdt over een ventweg langs het maïsveld terug richting de grens. Op de plek waar vroeger de douane en grensbewaking zat, hangen nu camera’s, een systeem dat melding doet van passerende auto’s waar iets mee aan de hand is. Een boete die nog open staat, betrokkenheid bij criminaliteit en meer van dat soort zaken. In de voorafgaande briefing neemt een team alle belangrijke informatie voor een MTV-controle door, waar ligt de focus op wat er op dit moment speelt en waar letten we vandaag specifiek op? Maar beslissend zijn de keuzes die op het moment zelf gemaakt worden en voortkomen uit de kennis, training en ervaring van de marechaussees zelf. Dat er met drie van de vier voertuigen die bij ons bij het checkpoint staan iets aan de hand is, is indrukwekkend. Het lijkt ons geen toeval, net zomin als dat het vooral Britse kentekens en huurauto’s zijn die onderzocht worden. 

Vakantie
De ene wachtmeester legt uit dat de Britten hun gegevens niet delen en dat daarom Britse auto’s populair zijn in ‘bepaalde kringen’, terwijl de ander de papieren controleert. Eigendomsgegevens, verzekering en geldige grensoverschrijdingsdocumenten (is iedere inzittende wel bevoegd in het Schengengebied en Nederland te verblijven?), moeten ze daarom dus fysiek controleren. ‘Het zijn als het ware spookvoertuigen die, als er ongelukken mee gebeuren, voor ons niet te traceren zijn.’ 
‘Wat gebeurt er als de papieren niet in orde blijken te zijn?’ Het antwoord op die vraag laat op zich wachten. Van de twee mannen in het busje heeft de een geen kloppende papieren. De ander heeft een asielaanvraag in Duitsland lopen, maar zolang er nog geen besluit genomen is over zijn asielprocedure, mag hij dat land niet uit. 
‘Omdat zijn aanvraag nog loopt, is hij hier illegaal.’ 
‘Ik kan daar niets aan doen,’ verdedigt de man zich in het Engels tegen de marechaussee, ‘de advocaten hebben dat niet tegen ons gezegd.’   
‘Wat doen jullie hier samen?’ vanuit het Mobiel Administratie Kantoor (MAK) is er niet alleen contact gelegd met de Duitse politie, maar hebben ze inmiddels ook ontdekt dat de andere man in België woont en daar asiel heeft aangevraagd.  
‘We zijn broers en willen samen op vakantie. We zijn toe aan vakantie, dat is toch niet verboden?’  
Zijn opmerking doet me denken aan vroeger. Aan de spanning die ik als kleine jongen voelde als we met vakantie de grens over moesten. Daar moesten we onze paspoorten laten zien aan een uniform dat vanonder een grijze pet streng de auto inkeek, waarna wij zonder verder oponthoud verder mochten rijden. Onze gezinsauto met trekhaak en caravan, lijken mij in een bepaald milieu een betere dekmantel om een paar honderd kilo coke of pillen veilig de grens over te zetten dan een roestige oude bus of een auto met het stuur aan de andere kant.  

De vakantie voor de broers houdt op voordat hij goed en wel begonnen is. Hier scheiden hun wegen: de één wordt in een marechausseebusje afgevoerd naar de brigade in Zevenaar en zal worden voorgeleid. De ander keert na overleg met de Duitse politie naar Duitsland terug.
‘Hoe weet je of hij dat ook doet?’ vraag ik. 
‘Hij staat gesignaleerd en wordt nu gevolgd. Als hij het niet doet, weten we dat snel genoeg en grijpen we in.’ Hoe het precies werkt, is voor ons als bezoeker niet van belang. Wat telt is dát het werkt.  

Een persoon kan worden gefouilleerd op basis van verschillende wetten. Beeld: Defensie

Strijkijzers en opladers 
Een man met een Pools paspoort komt hier niet voor vakantie, maar om te werken. De papieren van zijn zwarte Volvo blijken niet te kloppen en omdat zijn Engels gebrekkig is, moet hij een vriend bellen. Krakend op de speaker doet hij dienst als tolk die helpt bij het invullen van de documenten voor de inbeslagname van zijn auto. Gelaten, alsof hij weet dat protest geen zin heeft, ondergaat hij het proces.  
Het antwoord op onze gedachte hoe het met hem verder moet, komt als de man een rolkoffertje, zijn laptoptas en andere spullen uit de auto haalt. De sleutels laat hij op de bestuurdersstoel liggen. Zachtjes laat hij het portier dichtvallen, neemt nog wat foto’s van de krassen en het deukje die in zijn auto zitten, waarna hij zich omdraait en langs het maïsveld wegloopt. Vanaf hier is het benzinestation bij de grens, waar hij moet wachten tot iemand hem op komt halen, ruim een kilometer lopen. 
Als een man in een oranje overall de auto op zijn laadbak takelt en de motorrijder nog een laatste voertuig binnenloodst, is hij al uit het zicht verdwenen. In de achterbak van die laatste auto staan vier strijkijzers en dozen vol met opladers van mobiele telefoons en oordopjes. Rommel die je in overvloed vindt op de zwarte markt in Beverwijk, maar niet illegaal.  
‘Vals,’ wordt er geroepen. In de mobiele commandopost krijgt Niels een loep in zijn handen gedrukt en twee rijbewijzen. ‘Valt je iets op?’ ‘Ik heb geen idee waar ik op moet letten,’ beken ik, ‘het enige is dat ik het vreemd vind dat een Pakistaan een Grieks rijbewijs heeft.’ 
Na een korte uitleg over de kenmerken van een rijbewijs, vergelijk ik beide rijbewijzen nogmaals. Ik hou ze tegen het licht en kijk naar het watermerk en de manier waarop het geprint is. 
‘Vals.’ 

MTV 
De Koninklijke Marechaussee is ‘de oren en ogen aan de grens’. Bestrijding van grensoverschrijdende criminaliteit is een van de hoofdtaken: identiteitsfraude, illegale immigratie en mensensmokkel en -handel. De Marechaussee ondersteunt bij grensbewaking aan de Europese buitengrenzen (luchthavens en maritieme grenzen op de Noordzee) en aan de binnengrenzen van het Schengengebied door middel van Mobiel Toezicht Veiligheid, kortweg MTV. 
De diversiteit aan gebeurtenissen tijdens een MTV-controle zorgt ervoor dat de marechaussee snel moet wisselen tussen diverse wetgeving en daarbij behorende acties. De marechaussees hebben niet voor niets kennis van het Wetboek van Strafrecht, de Wegenverkeerswet, Opiumwet, Vreemdelingenwet en Wet wapens en munitie. 
De MTV-controle die in dit artikel wordt beschreven, werd uitgevoerd door een teamleider (in dit geval een adjudant-onderofficier), locatiecommandant, meerdere zoekploegen die bestaan uit een tweetal wachtmeesters, motorrijders en een mobiel administratiekantoor (MAK). 

Dagresultaat
In de enkele uren tijd dat de Koninklijke Marechaussee in het kader van deze MTV-controle langs de grens stond, leverde een vangst op van: een tweetal illegale wapens; bezit en smokkel van verdovende middelen (zowel hard- als softdrugs); meerdere spookvoertuigen, waarvan enkele door mochten rijden omdat ze officieel nog de tijd hadden om de overdrachtsdocumenten in orde te maken; twee illegale personen; een vals rijbewijs en een signalering (een voertuig waar nog niet echt iets mee aan de hand is, maar voorlopig wel in de gaten gehouden wordt). 

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *